İşitme Cihazlarındaki Kanal Ve Bant Sayısı Ne İfade Eder?
Merhaba.
Kullanıcıların işitme cihazı seçiminde dikkate aldıkları başlıklardan biri, işitme cihazlarında bulunan kanal ve bant sayılarıdır. Kanal ve bant sayısı kavramları programlama esnasında genellikle birbirlerinin yerine kullanılsa da kanal ve bant sayıları arasındaki temel fark ses işleme özellikleridir.
Metnin devamında kanal ve bant kavramlarını detaylandırmayı ve işitme cihazı kullanıcılarına işitme cihazı seçimlerinde daha bilinçli karar vermelerini sağlayacak bilgilendirici açıklamalar yapmayı hedefliyorum.
Kanal sayısı, işitme cihazının ses işleme özelliğini belirleyen bir faktördür. İşitme cihazlarında kanal sayısı, cihazın işleyebileceği frekans aralıklarının sayısını ifade eder. Daha yüksek kanal sayısına sahip işitme cihazları, kullanıcının işitme kaybının daha hassas bir şekilde ele alınmasına olanak tanır. Her kanal, belirli bir frekans aralığını temsil eder ve işitme cihazı bu aralıklardaki sesleri bağımsız olarak işleyebilir.
Bant sayısı, işitme cihazının sinyal işleme özelliğini belirleyen bir diğer faktördür. Her bant, işitme cihazının ses sinyalini işlemek için bir bölgeye sahiptir. Bantlar geniş frekans aralıklarını kapsar ve bu aralıklarda işitme cihazı gürültüyü azaltma, seslerin netliğini artırma ve konuşma anlaşılırlığını artırma gibi işlemler yapar.
Kanal ve bant sayılarının etkin kullanımı ve uygun cihaz seçimi uzmanın uygulama becerisiyle ilişkili olsa da işitme cihazı merkezlerine başvuran bazı danışanlar sıklıkla bu kavramlar hakkında bilgi almak isterler bu durumda da kişisel olarak mesleki açıklamalardan ziyade daha anlaşılabilir olması için danışanlarıma örneklendirme yaparak kavramları ve kavramlar arasındaki ilişkiyi açıklamayı tercih ediyorum.
Bir renk skalası düşünelim, toplamda 4 ana renk vardır. Bu dört ana renk içeren kartelayı 4 kanal olarak ifade edebiliriz. Bu dört temel rengin altında 16 renk açtığımızı düşünelim; 16 renkli bir kartela, 16 kanala işaret eder. Dolayısıyla renkler daha hassaslaşır. Kanal sayısının işitme cihazındaki etkisini de bu şekilde ifade edebiliriz. Bant sayısını da kabaca her kanal üzerinde etkin çalışan kısımlar olarak düşünebiliriz. Kanal sayısıyla eşit olabileceği gibi aynı sayıda olmak zorunda da değildir. Örneğin: 16 kanallı bir cihaz, 16 bant sayısına sahip olabileceği gibi 32 bant sayısına da sahip olabilir. Bu durumda iki bant, bir kanal için ayar imkanı sunacaktır.
Ek Bilgi:
Çocuk işitme cihazları için kanal ve bant sayısı, yetişkin bireylerin cihazlarına kıyasla daha büyük bir önem taşımaktadır. İşitme kaybı, yeni doğan işitme taramasında tespit edilen bebeklerin 6. ayından sonra işitme cihazı kullanmalarıyla ortaya çıkmaktadır. Bu bebek ve çocuklar için kullanılacak işitme cihazları, kanal ve bant sayısı bakımından yeterli olmalı ve gürültü baskılama açısından üst düzey performans sergilemelidir nitekim bebekler anlık seslere veya bizim duyamadığımız frekanslardaki seslere tepki verebilmektedirler. Bunun nedeni, yeni doğan bireylerin işitsel kodlamayı daha ayrıntılı gerçekleştirebilmesi ve yetişkinlere göre daha detaylı işitme yeteneğine sahip olmalarıdır.
Bununla birlikte, yapılan bazı araştırmalar işitme cihazlarında kanal sayısının 4'ten fazla olduğu durumlarda belirgin bir fark gözlenmediğini belirtmiştir. Ayrıca, bazı spesifik durumlarda kanal sayısının fazla olmasının dezavantajları da bulunmaktadır. Çok kanallı işitme cihazlarının işlem hızı, daha az kanallı işitme cihazlarına göre 2–3 ms daha yavaş olabilir. Bu durum; özellikle ayırt etme skoru çok düşmemiş, hafif-orta dereceli pes frekanslarda daha iyi, tiz frekanslara doğru artan işitme kayıplı hastalarda, işlem hızı yavaşlığı nedeniyle hastanın sesi hem kendi kulağından hem de işlem gecikmesi yüzünden cihazdan daha yankılı duyulmasına yol açabilir. Spesifik olarak bu tür durumlarda, daha az kanallı bir cihaza yönelmek daha uygun olabilir. Ayırt etme yeteneği çok düşmüş, frekansa özgü olarak sese karşı toleransı azalmış, gürültülü alanlarda fazla zaman geçiren ve dinamik aralığı frekansa göre farklılık gösteren hastalar için çok kanallı ve çok bantlı bir cihaz tercihi daha iyi sonuçlar verebilir.
Sonuç olarak, işitme cihazı seçiminde kanal ve bant sayıları önemli bir faktör olsa da tek başına yeterli değildir. İşitme kaybı derecesi, yaşam tarzınız ve bütçe gibi faktörler de işitme cihazı seçiminde önemli rol oynamaktadır.
